Bij detachering heeft de arbeidsovereenkomst vaak een concurrentiebeding en andere beperkende bedingen. De vraag is of dat wel in het belang van de werknemer is die wordt bemiddeld. In de huidige arbeidsmarkt worden vaak flex-contracten gebruikt. Het krijgen van een vaste arbeidsovereenkomst is moeilijk. Daarom kiezen mensen er vaker voor om tijdelijk in dienst te treden bij een bemiddelingsbureau. Op die wijze bouwt men ervaring voor het CV op. Daarnaast kijkt men in de keuken bij verschillende bedrijven.
Veel voorkomende bedingen in de arbeidsovereenkomst bij detachering
Detacheringsbureaus leggen aan de mensen die zij willen gaan detacheren vaak arbeidscontracten voor met daarin vergaande beperkende bedingen. Daardoor wordt het moeilijker om na de detachering elders werkzaam te worden. Dit terwijl de medewerker vaak de detachering gebruikt ter overbrugging. Die beperkingen zijn te vinden in een hele algemene formulering van de functie. Ze zijn ook te vinden in een concurrentiebeding (met een ruime geografische beperking) en/of een ruim relatiebeding. Op overtreding van die beperkingen staat tenslotte vaak een hoge boete.
Beoordeel de arbeidsovereenkomst kritisch
Iemand die bij een bemiddelingsbureau, zoals een detacheringsbureau, in dienst wil treden heeft echter ook rechten. Het advies aan een ieder die werkzaam wordt voor een bemiddelingsbedrijf is dan ook om kritisch te kijken naar de beperkingen in de voorgelegde arbeidsovereenkomst om elders in de toekomst werkzaam te kunnen worden. Veelal treedt men immers daar tijdelijk in dienst om de opgedane ervaring op het CV te kunnen vermelden. Ondertussen wordt verder gezocht naar een bij de opleiding en ervaring passende baan.
Algemene functieomschrijving
Een algemene brede functieomschrijving leidt er toe dat de gedetacheerde verplicht kan worden werkzaam te zijn in functies waarvoor hij eigenlijk niet is opgeleid. Ook komt het voor dat de functie niet direct zijn interesse heeft om zich verder te ontwikkelen. Toch moet dan een opdracht tot detachering worden aanvaard, wanneer die past binnen de functieomschrijving.
Door als functiebenaming “algemeen medewerker” op te nemen, kan iemand met een bedrijfseconomische opleiding overal geplaatst worden. Dit kan ook zijn op functies die niets of weinig met de opleiding van doen hebben. Geadviseerd wordt dan ook de functieomschrijving toe te spitsen op de specifieke functiewens van de werknemer.
Geen concurrentie- en/of relatiebeding in contract voor bepaalde tijd
Veelal wordt men eerst bij het bemiddelingsbedrijf in dienst genomen op grond van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In een contract voor bepaalde tijd mag in beginsel geen concurrentie- en/of relatiebeding worden opgenomen. Dit kan anders zijn wanneer de werkgever schriftelijk motiveert welk zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang hij daarbij heeft. Dat zal moeilijk zijn. Ik schreef hierover eerder een blog, zie www.advocaten-van-waerde.nl/concurrentiebeding_geldig_of_niet/.
Past de beperking wel bij de toekomstwensen?
Wanneer echter een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met het detacheringsbureau ontstaat, mag een concurrentie- en/of relatiebeding wel worden overeengekomen. Een potentiële werknemer dient dan zelf vóóraf kritisch te zijn. Hij moet zorgvuldig kijken naar de duur van de beperking, de werkzaamheden die verboden worden, welke potentiële werkgevers verboden worden en een eventuele geografische beperking. Denk vooraf kritisch na wat de toekomstige wensen ten aanzien van een baan zijn. Vraag zo nodig advies hoe die beperkingen uit de arbeidsovereenkomst kunnen gaan.
Is het beding niet heel ruim geformuleerd?
In een concurrentie- en/of relatiebeding van een detacheringsbureau komt het voor dat iemand niet in dienst mag treden bij alle zakelijke contacten van het bureau. Dat is heel ruim. Hier vallen ook potentiële relaties van het bureau onder. Een kritische werknemer probeert de groep relaties te beperken. Zo nodig kan advies worden gevraagd hoe een dergelijk beding beperkt kan worden.
Belemmeringsverbod bij arbeidsovereenkomst of als ZZP-er
Een werknemer van een bemiddelingsbureau mag daarnaast niet beperkt worden om bij degene waar hij gedetacheerd was, in dienst te treden op grond van een arbeidsovereenkomst. De Nederlandse wetgeving (Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs – Waadi) verbiedt dat uitdrukkelijk.
De Hoge Raad heeft in een arrest van 14 april 2017 bepaald dat, gelet op de Europese uitzendrichtlijn, ook iemand die als ZZP-er werkzaam wordt voor degene door wie hij voorheen werd ingehuurd, in beginsel daarin niet beperkt mag worden (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2017:689).
De betreffende bepaling in de Nederlandse wet moet volgens de Hoge Raad door een uitspraak van het Europese Hof van Justitie ruim worden uitgelegd (HvJEU 17 november 2016, zaak C‑216/15, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=ecli:ECLI:EU:C:2016:883, Ruhrlandklinik). Het gaat volgens de Hoge Raad niet alleen om de arbeidsovereenkomst, maar om iedere arbeidsverhouding. Het Europese Hof heeft bepaald dat sprake is van een arbeidsverhouding, wanneer:
- iemand voor een ander
- gedurende bepaalde tijd
- prestaties levert
- onder leiding van die ander
- tegen een vergoeding.
Als ZZP-er is voorzichtigheid geboden bij de beoordeling van de vraag of aan al deze criteria van het belemmeringsverbod in de specifieke situatie wel is voldaan.
Het vooraf beoordelen van de arbeidsovereenkomst
Ons advies is dan ook om dergelijke arbeidsovereenkomsten met bemiddelingsbureaus, vóórdat u deze gaat tekenen, te laten beoordelen door een van onze arbeidsrecht advocaten. U kunt daarvoor gebruik maken van het aanbod op onze website (www.advocaten-van-waerde.nl/onze-expertises/arbeidsrecht/).
