erfdienstbaarheid
Erfdienstbaarheden geven nogal eens aanleiding tot een discussie. Bij een erfdienstbaarheid wordt het eigendomsrecht van de eigenaar van een perceel beperkt ten gunste van de bevoegdheden van de eigenaar van een ander perceel. Hoe ver gaat deze beperking van de eigendomsrechten? Mag de eigenaar van een perceel waarop een erfdienstbaarheid rust het perceel bijvoorbeeld afsluiten?
Erfdienstbaarheid
Een erfdienstbaarheid is een verplichting die rust op het ene perceel (het dienende erf) ten gunste van een ander perceel (het heersend erf). Dit kan een verplichting zijn om iets te dulden of om iets niet te doen. In een eerdere blog gaf ik hiervan enige voorbeelden.
Recht van weg
Een veelvoorkomende erfdienstbaarheid is het recht van weg. Dan mag het perceel van de eigenaar van het dienend erf door de eigenaar van het heersend erf gebruikt worden om te komen en te gaan naar zijn perceel. De inhoud van dit recht van weg wordt in beginsel bepaald door de notariële akte waarin de erfdienstbaarheid is vastgelegd. Maar ook de feitelijke wijze van uitoefening is van belang. Dit beschreef ik ook in een andere blog.
Bevoegdheid tot afsluiting
Een eigenaar van een perceel heeft op grond van de wet de bevoegdheid om zijn perceel af te sluiten (artikel 5:48 BW). Dit recht heeft de eigenaar ook in het geval dat zijn perceel is belast met een erfdienstbaarheid. Dit recht tot afsluiting van de eigenaar van het dienend erf, kan dus in conflict komen met het recht van weg van de eigenaar van het heersend erf. Deze bevoegdheid tot afsluiting is daarom niet onbeperkt. Dit heeft de Hoge Raad bepaald in een uitspraak uit 2006.
Onbelemmerde toegang
Indien een eigenaar van het dienend erf van de bevoegdheid tot afsluiting gebruik maakt, moet hij ervoor zorgen dat de eigenaar van het heersend erf onbelemmerde toegang behoudt tot het dienend erf om de erfdienstbaarheid te kunnen uitoefenen. In de regel zal dit betekenen dat de eigenaar van het dienend erf de eigenaar van het heersend erf de mogelijkheid biedt om zich op elk moment en zonder telkens afhankelijk te zijn van de directe medewerking van de eigenaar van het dienend erf, de toegang tot het erf te verschaffen ter uitoefening van de erfdienstbaarheid.
Uitleg onbelemmerde toegang
In een procedure die speelde bij de rechtbank Noord-Holland en daarna bij het gerechtshof Amsterdam, ging het om de vraag of er sprake was van onbelemmerde toegang.
De eigenaar van het dienend erf had zijn perceel afgesloten met een hek voorzien van een slot. De sleutel had hij afgegeven aan de eigenaar van het heersend erf met de mededeling dat het hek na ieder gebruik weer op slot moest worden gedaan.
De rechtbank was tot het oordeel gekomen dat de eigenaar van dienend erf een hek met slot mocht plaatsen, maar dat onbelemmerde toegang inhield dat het hek tussen 7.00 en 18.00 geopend moest zijn.
Het hof komt echter tot het oordeel dat de eigenaar van het dienend erf zonder tijdsbeperking bevoegd is zijn perceel af te sluiten. Het hof neemt daarbij de belangen van beide partijen mee in haar oordeel. De eigenaar van het dienend erf had namelijk te maken gehad met diefstal uit een op het perceel staande loods. Hij had dus belang bij een gesloten hek. De afsluiting door middel van een hek brengt weliswaar enig ongemak voor de eigenaar van het heersend erf mee, maar niet in een onaanvaardbare mate volgens het hof. Ondanks de afsluiting met een hek, was er dus toch in voldoende mate sprake van een onbelemmerde toegang.
Maartje van den Berg
Conclusie
De akte waarin een erfdienstbaarheid is omschreven, ondervangt niet alle situaties. Het komt dus vaak ook aan op de uitleg van de inhoud van de erfdienstbaarheid in de praktijk. Juist omdat het een uitleg is van de feitelijke omstandigheden, is de uitkomst niet helemaal te voorspellen. Dat blijkt bijvoorbeeld al uit de uitspraak die ik hiervoor heb besproken. De rechtbank en het hof komen tot een ander oordeel.
Vragen?
Mocht u vragen hebben over de inhoud en uitleg van een erfdienstbaarheid, dan bekijk ik graag met u wat in uw geval een redelijke uitleg van de erfdienstbaarheid zou zijn.
Voor vragen over de uitleg van een recht van weg of andere erfdienstbaarheid kunt u contact met mij opnemen. Ook bij andere vragen over burenrecht kunt u bij mij terecht via: Advocaten van Waerde in Amersfoort, telefoon 033 820 03 88 / 06 21 51 59 65 of e-mail info@advocaten-van-waerde.nl.
