onrechtmatige hinder
Ondanks het feit dat je een omgevingsgunning hebt voor bijvoorbeeld een uitbouw, kan deze uitbouw onrechtmatige hinder opleveren voor de buren. Er is dan strijd met het burenrecht. Dit kan in het uiterste geval leiden tot verwijdering van de uitbouw.
Vergunning
Voor veel bouwactiviteiten is een omgevingsvergunning nodig. Bij het verlenen van een omgevingsvergunning toetst een gemeente aan publiekrechtelijke regels. Zo moet een bouwplan passen binnen het bestemmingsplan en voldoen aan de eisen in het Bouwbesluit. Als een bouwplan binnen deze publiekrechtelijke regels past, kan een gemeente een in beginsel vergunning niet weigeren.
Toetsingskader
Wanneer je een omgevingsvergunning hebt, kun je echter nog steeds onrechtmatig handelen jegens je buren. Een publiekrechtelijke vergunning is dus geen vrijbrief voor je bouwactiviteiten. Ondanks het hebben van een vergunning, kun je dus aansprakelijk zijn voor onrechtmatig handelen vanwege onrechtmatige hinder. Dit betreft de civiele aansprakelijkheid.
In het verleden heeft de Hoge Raad bepaald dat voor de vraag of en in hoeverre een vergunning invloed heeft op de civiele aansprakelijkheid van degene die overeenkomstig die vergunning handelt, het afhangt van de aard van de vergunning en het belang dat wordt nagestreefd met de regeling waarop de vergunning berust, zulk in verband met de omstandigheden van het geval.
Het is dus van belang om na te gaan welke regelgeving de gemeente bij de vergunningverlening heeft getoetst en welke belangen die regelgeving dient. Wanneer blijkt dat een gemeente bij de vergunningverlening de belangen van het naburige erf, waaronder verlies van licht en lucht, niet heeft meegewogen, geeft de vergunning geen vrijbrief voor de bouwactiviteiten. Degene met een vergunning kan er niet op vertrouwen dat de omgevingsvergunning betekent dat er geen sprake kan zijn van aansprakelijkheid wegens onrechtmatige hinder.
Onrechtmatige hinder
In de regel worden privaatrechtelijke belangen van buren op grond van het burenrecht niet meegewogen bij de vergunningverlening. Er kan dan dus sprake zijn van strijd met het burenrecht, ondanks de aanwezigheid van een vergunning voor de bouwactiviteiten.
Of er sprake is van onrechtmatige hinder hangt af van de aard, de ernst en de duur van de hinder waarbij alle omstandigheden van het geval een rol spelen. In een dichtbevolkt en intensief bebouwd land als Nederland, en zeker in steden, is het bijna onontkoombaar dat buren in meer of mindere mate zicht hebben op elkaars erf. Enige mate van hinder heb je dus als buren te dulden. Niet iedere hinder betekent dus dat er sprake is van onrechtmatige hinder.
Onrechtmatige daad
Toch komt het voor dat er wel sprake is van een onrechtmatige strijd met het burenrecht, waardoor een bebouwing overeenkomstig een verleende bouwvergunning moet worden afgebroken. Dat deed zich voor in een zaak die speelde in Nijmegen.
Dakkapel
In de situatie die speelde in die zaak, was een dakkapel gebouwd waarvoor een vergunning was verleend. Deze dakkapel was te dicht bij de erfgrens geplaatst (minder dan 2 meter) waardoor er rechtstreeks zicht op het naburige erf was. In een eerdere blog ben ik nader ingegaan op de regels die gelden voor ramen en balkons bij naburige erven.
Door het vaststaand en doorzichtig maken van de ramen, werd de onrechtmatige hinder in deze zaak niet weggenomen. Hiermee werd de inkijk weggenomen, maar dit maakte geen einde aan het nagenoeg onthouden van licht, uitzicht en ventilatiemogelijkheden bij de buren.
Schadevergoeding in natura
De bouwer van de dakkapel handelde dus volgens de rechter onrechtmatig tegen de buren. Er was sprake van onrechtmatige hinder. Dit maakte hem schadeplichtig. Een schadevergoeding bestaat in beginsel uit geld, maar kan ook in een andere vorm geschieden. In deze zaak was verwijdering van de dakkapel gevorderd. Na een belangenafweging kwam de rechter vervolgens tot het oordeel dat verwijdering van de dakkapel in dit geval een passende en redelijke vorm van schadevergoeding was.
Verwijdering dakkapel
Ondanks het feit dat er dus een vergunning was voor de bouw van een dakkapel, moest die worden verwijderd wegens strijd met het burenrecht. Dat was dus een vergaande beslissing die een heleboel kosten met zich meebracht.
Conclusie
Wanneer je bouwplannen hebt, wees je dan bewust van je buren. Het hebben van een bouwvergunning is geen vrijbrief voor de bouwactiviteiten. Bij het verlenen van een bouwvergunning toetst een gemeente in de regel niet aan het burenrecht en de belangen van de buren. Die belangen van de buren kunnen wel in het gedrang komen.
Niet iedere hinder die buren ervaren is echter onrechtmatige hinder. Zo nodig zullen de buren de hinder nader moeten onderbouwen. Wanneer de buren bijvoorbeeld vinden dat er sprake is van een ernstige beperking van lichtinval, zal dit door de buren moeten worden onderbouwd met objectieve gegevens zoals een zonnestudie of een schaduwdiagram. Wanneer een voldoende onderbouwing niet aanwezig is, kan een beroep op onrechtmatige hinder stranden. Dit was bijvoorbeeld het geval in een zaak die het gerechtshof in Den Bosch behandelde.
Maartje van den Berg
Advies
Mocht u advies willen over de vraag of uw eigen bouwplannen of de bouwplannen van de buren strijd opleveren met het burenrecht, ondanks het feit dat er een bouwvergunning is, dan help ik u graag om uw juridische positie te bepalen. Ook bij andere vragen die te maken hebben met onroerend goed kunt u bij mij terecht via: Advocaten van Waerde in Amersfoort, telefoon 033 820 03 88 / 06 21 51 59 65 of e-mail info@advocaten-van-waerde.nl.
